Szachy wciągają

W poprzednim poście nakreśliłem pokrótce sylwetkę angielskiego szachisty Henry'ego Ernesta Atkinsa. W tej części chciałbym kontynuować rozpoczęty wątek, skupiając się już na nieco szerszym opisaniu i przybliżeniu czytelnikom najważniejszych momentów oraz osiągnięć z kariery szachowej Anglika.

Życie prywatne

Na sam początek garść informacji z życia nieszachowego. Henry Ernest Atkins przyszedł na świat 20 sierpnia 1872 roku w Leicester, mieście, położonym w centralnej części Anglii. Wychowywał się rodzinie wielodzietnej o zakorzenionych tradycjach religijnych i "nauczycielskich". Jego ojciec, Edward Atkins, był pastorem i nauczycielem w lokalnej szkole, również matka, Jane Atkins, utrzymywała się z uczenia w szkole. Można domniemywać, że praca dydaktyczna rodziców wpłynęła na wybór późniejszej ścieżki życiowej przez angielskiego szachistę.

W latach 1883-1890 Atkins pobierał nauki w Wyggeston Hospital Boys' School w Leicester. W okresie szkolnym wykazywał on zainteresowanie naukami ścisłymi, szczególnie matematyką. Zainteresowanie "królową nauk" skłoniły go do kontynuowania edukacji na poziomie uniwersyteckim. W latach 1890-1893 przyszły szachowy mistrz Anglii studiował w collegu Peterhouse, wchodzącym w skład struktur słynnego uniwersytetu Cambridge.



Kolejne lata bohatera wątku upłynęły pod kątem prowadzenia zajęć dydaktycznych. Po zakończeniu studiów Atkins rozpoczął pracę jako nauczyciel matematyki. Począwszy od 1898 roku, przez kolejne trzy lata pracował w Northampton and County Modern and Technical School. Po wypełnieniu kontraktu nauczycielskiego powrócił do rodzinnego Leicester, gdzie w 1902 roku objął stanowisko w Wyggeston Grammar School. W tej szkole nauczał przez następnych sześć lat, do 1908 roku.

Wreszcie od 1909 roku Henry'emu Atkinsowi przypadła w udziale najbardziej zaszczytna funkcja, sprawowania kierownictwa nad Huddersfield College. Piastowanie zwierchnictwa nad collegem powierzono znanemu już wtedy w Anglii szachiście na długie lata, bowiem Atkins pozostał na tym stanowisku aż do 1937 roku, kiedy to odszedł na emeryturę.

Ostatni okres swojego życia Atkins spędził w swoim rodzinnym mieście Leicester. Tam też umarł 31 stycznia 1955 roku w wieku 82 lat. Jak można zaobserwować, kariera naukowa angielskiego szachisty przeplatana była zmianami funkcji i szkół, w jakich nauczał. Dydaktyka, przekazywanie wiedzy innym osobom stanowiło jego powołanie, któremu poświęcał najwięcej uwagi. Nie oznacza to jednak, że nauka w stu procentach wypełniała jego życie. Atkins znajdował czas na rozwijanie innych zainteresowań, w tym interesującego nas hobby szachowego, o którym teraz nieco więcej opowiemy.

Początki kariery szachowej

Ważną rolę w edukacji szachowej Henry'ego Ernesta Atkinsa odegrało jego rodzeństwo. Atkins poznał zasady gry królewskiej w wieku około dziesięciu lat, a w rolę pierwszego nauczyciela i mentora szachowego wcielił się jeden z jego braci. Biorąc pod uwagę dzisiejsze wyczyny coraz młodszych arcymistrzów, bohater wątku nauczył się grać stosunkowo późno, co jednak nie stanowiło większej przeszkody w osiągnięciu sukcesów w późniejszych latach.

O ile brat zaznajomił Henry'ego z szachami, o tyle jedna z sióstr zatroszczyła się o dalsze pielęgnowanie zainteresowań szachowych. Właśnie z rąk siostry Atkins otrzymał pierwszy podręcznik szachowy do nauki, "The Chess Player's Handbook" autorstwa Howarda Stauntona, najsilniejszego szachisty angielskiego połowy XIX wieku. Studiowanie podręcznika, jak i analizowanie partii znanych mistrzów stanowiło jego formę treningu, która przyniosła rezultaty.

W wieku 15 lat Atkins dołączył do klubu szachowego w Leicester. Wystarczyły mu dwa lata, aby zyskać reputację najsilniejszego szachisty w klubie. W późniejszym czasie rozpoczął się okres studiów, wiążący się ze zmianą otoczenia i przestawienia się na inny tryb funkcjonowania. Mimo to Atkins nie porzucił swoich zainteresowań szachowych. Dołączył do drużyny szachowej uniwersytetu Cambridge i reprezentował swoją uczelnię w rozgrywkach międzyuczelnianych, grając na pierwszej szachownicy. Przez cały okres studiów nasz szachista przegrał zaledwie jedną partię, wobec czego kwestią czasu pozostawało tylko, kiedy wystąpi w poważniejszych zawodach.

Okazja taka nadarzyła się niedługo po ukończeniu studiów. Na przełomie sierpnia i września 1895 roku w angielskiej miejscowości Hastings odbywał się turniej, określany mianem jednego z najsilniej obsadzonych w historii szachów. Brali w nim udział wszyscy czołowi w tamtych czasach szachiści świata. Podczas gdy uwaga świata szachowego koncentrowała się właśnie na tych zawodach, niewiele osób zdawało sobie sprawę, że w cieniu turnieju głównego toczył się turniej poboczny, mniejszej rangi, pod nazwą British Amateur Chess Championship. Uczestniczyli w nim brytyjscy szachiści, pretendujący dopiero do poziomu największych mistrzów, wśród nich znalazł się Henry Ernest Atkins.

Pierwszy turniej był również pierwszym większym sukcesem na koncie angielskiego szachisty. Atkins, z dorobkiem 6 punktów z 7 partii, wygrał całe zawody. W ramach nagrody otrzymał również możliwość wystartowania w małym turnieju, w którym razem z Anglikiem udział brało trzech zagranicznych, dobrze obiecujących szachistów. W tej rywalizacji Atkins wypadł również dobrze, zajmując, z dorobkiem 1,5 punktu z 3 partii, drugie miejsce i ulegając tylko węgierskiemu mistrzowi Gezie Maroczemu.

Henry Ernest Atkins wystartował jeszcze dwukrotnie w Amatorskich Mistrzostwach Wielkiej Brytanii w szachach i za każdym razem opuszczał te zawody jako zwycięzca. Sztuka ta udała mu się w 1897 roku, w trakcie turnieju organizowanego w miejscowości Bath, oraz w 1900 roku, gdy mistrzostwa odbywały się w Southampton. Te sukcesy stanowiły dopiero początek jego udanych występów na arenach szachowych.