Remis pozycyjny - motywy
Remis pozycyjny - ciekawy, choć z drugiej strony mało poznany motyw szachowy. W kompozycji szachowej szerzej zainteresowano się tą tematyką na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku, kiedy to problemista reprezentujący barwy Związku Radzieckiego, Froim Markowicz Simchowicz (1896 - 1945), był jednym z pierwszych, który poświęcił temu zagadnieniu większą uwagę.
Simchowicz podjął się również próby kategoryzacji tematyki remisu pozycyjnego na mniejsze motywy. Dla przykładu wieczny szach czy forteca należą do głównej "rodziny" remisu pozycyjnego, choć wiadomym jest, że sposób zdobycia "połówki" w obu przypadkach jest zupełnie różny.
W zadaniu nr 1 czytelnik nie dostrzeże zbyt ciekawych perspektyw dla białych. Największa bolączkę stanowi zaawansowany pion czarnych, zmierzający niezagrożenie ku promocji na hetmana. Mimo to, białym udaje się ustawić pozycję, której nawet najsilniejsza figura w szachach, do tego przy pomocy króla i gońca, nie jest w stanie sforsować:
BIAŁE ZACZYNAJĄ I REMISUJĄ
Froim Markowicz Simchowicz, Szachmaty 1926, I-II nagroda ex aequo
W tej pozycji można zaproponować dwa, naturalnie wyglądające ruchy dla białych, mianowicie 1. Gf6 oraz 1. f6. Cała zabawa polega na tym, że tylko jedno posunięcie z tej pary prowadzi do remisu, a drugie przegrywa rozgrywkę dla białych. Pytanie: które?
Zadanie może okazać się nieco skomplikowane, dlatego, dla ułatwienia, w pozycji nr 1 zaprezentowano przykładowe ustawienie, które gwarantuje białym punkt do podziału:
POZYCJA NR 1
Widoczny jest tutaj motyw fortecy (twierdzy). Figury białych ściśle współpracują ze sobą - goniec ze skoczkiem do spółki pilnują piona g5, a gdyby czarne próbowały poświęcić hetmana za gońca h6, to na ten wypadek skoczek dodatkowo sprawuje kontrolę nad polem f6. Czarne nie są w stanie "wytempować" króla białych, który może ciągle wykonywać manewr g7-g8-g7, a na wypadek ustawienia hetmana na ósmej linii, białe uruchamiają wtedy skoczka poprzez manewr h7-f8-h7.
Doprowadzenie do tego ustawienia nie jest jednak takie proste, a odszukanie właściwej drogi zostawiam czytelnikom.
Doprowadzenie do tego ustawienia nie jest jednak takie proste, a odszukanie właściwej drogi zostawiam czytelnikom.
W grze praktycznej motywy remisu pozycyjnego można znaleźć już w partiach z okresu XIX wieku. W niejednej rozgrywce z okresu romantycznego znajdziemy przykłady, w których, jak przystało na charakter szachowy tej epoki, po ostrej wymianie ciosów jedna ze stron, znajdująca się po walce w gorszym położeniu, ratowała się wymuszeniem remisu.
Dla przykładu w poniższej grze dwóch znanych brytyjskich mistrzów szachowych doby XIX wieku - Anglika Henry'ego Edwarda Birda oraz Irlandczyka George'a MacDonella, białe od wygranej dzielił zaledwie jeden ruch, ale to na czarne przypadała kolej wykonania posunięcia, z czego skorzystały:
Dla przykładu w poniższej grze dwóch znanych brytyjskich mistrzów szachowych doby XIX wieku - Anglika Henry'ego Edwarda Birda oraz Irlandczyka George'a MacDonella, białe od wygranej dzielił zaledwie jeden ruch, ale to na czarne przypadała kolej wykonania posunięcia, z czego skorzystały:
